بلاک چین فناوری حیرت انگیزی که دنیای تکنولوژی را متحول کرده است. این فناوری گسترده دارای انواع مختلفی است که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.

انواع بلاک چین

به طور کلی دو نوع بلاک چین وجود دارد؛ بلاک چین عمومی و بلاک چین خصوصی، البته تعداد مختلف دیگری مانند « کنسرسیوم » (Consortium) و «هایبرید بلاک چین» (Hybrid blockchains) وجود دارند که در ادامه به تمامی آن‌ها خواهیم پرداخت.

بلاک چین عمومی (Public Blockchain)

بلاک چین عمومی یک سیستم دفتر کل توزیع شده‌ی بدون محدودیت و بدون مجوز است. هر کسی که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند با ورود به سیستم بلاک چین به نودی مجاز از جامعه‌ی بلاک چین تبدیل شده و بخشی از شبکه‌ی بلاک چین شود. نود یا کاربری که بخشی از بلاک چین عمومی است مجاز است به سوابق فعلی و گذشته‌ی ‌بلاک چین دسترسی پیدا کند.

این افراد قادرند معاملات را تأیید کرده، اثبات کار را برای یک بلاک ورودی انجام داده و به استخراج ارزهای دیجیتال بپردازند. ابتدایی‌ترین کاربرد بلاک چین برای استخراج و مبادله ارزهای دیجیتال است. بنابراین‌، متداول ترین بلاک چین‌های عمومی بلاک چین بیت کوین و اتریوم هستند. بلاک چین‌های عمومی درصورتی که کاربران دقیقاً قوانین و روش‌های امنیتی را رعایت کنند‌، از امنیت بالایی برخوردار هستند. این بلاک چین‌ها فقط زمانی با مشکل روبه‌رو می‌شوند که نودها و شرکت کنندگان پروتکل‌های امنیتی را صادقانه دنبال نکنند.

بلاک چین خصوصی (Private Blockchain)

بلاک چین خصوصی بلاک چین محدود کننده یا مجاز فقط در یک شبکه متن باز نیست. بلاک چین‌های خصوصی معمولاً در داخل سازمان یا موسساتی مورد استفاده قرار می‌گیرند که فقط اعضای منتخب به شبکه بلاک چین دسترسی داشته باشند. در این نوع بلاک چین سطح امنیت‌، مجوزها‌، قابلیت دسترسی در اختیار سازمان کنترل کننده خواهد بود. بنابراین، بلاک چین‌های خصوصی شبیه به بلاک چین های عمومی هستند اما طبیعتا با دسترسی‌های محدود. شبکه‌های خصوصی بلاک چین برای رای گیری‌، مدیریت زنجیره‌ی تامین‌، هویت دیجیتال‌، مالکیت دارایی و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرند.

بلاک چین کنسرسیوم (Consortium Blockchain)

بلاک چین  کنسرسیوم نوعی بلاک چین نیمه غیرمتمرکز است که بیش از یک سازمان یا شبکه، بلاک چین را مدیریت می‌کند. این موضوع  برخلاف اتفاقی است که  در یک بلاک چین خصوصی اتفاق می‌افتد، زیرا بلاک چین خصوصی فقط توسط یک سازمان مدیریت می‌شود. در این نوع بلاک چین بیش از یک سازمان می‌تواند به عنوان نود عمل کرده و اطلاعات را تبادل نموده یا استخراج کند. بلاک چین های کنسرتیوم معمولاً توسط بانک‌ها‌، سازمان‌های دولتی و غیره استفاده می‌شوند.

بلاک چین هایبرید (Hybrid Blockchain)

این بلاک چین ترکیبی ترکیبی از بلاک چین خصوصی و عمومی است. هایبرید از ویژگی‌های هر دو نوع بلاکچ ین استفاده می‌کند که می‌توان یک سیستم مبتنی بر مجوز خصوصی و همچنین یک سیستم بدون مجوز عمومی داشت. با چنین شبکه‌ی ترکیبی‌، کاربران می‌توانند کنترل این موضوع که چه کسی به چه اطلاعاتی در بلاک چین ذخیره کرده یا  دسترسی پیدا می‌کند را کنترل کنند. فقط بخش خاصی از داده‌ها یا سوابق موجود در بلاک چین مجاز است که دیده شود، مابفی اطلاعات به صورت عمومی محرمانه باقی مانده و در شبکه خصوصی حفظ می‌شوند. سیستم ترکیبی بلاک چین انعطاف‌پذیر است به‌طوری که کاربران می‌توانند به راحتی با چندین بلاک چین عمومی به بلاک چین خصوصی بپیوندند. معامله در یک شبکه خصوصی از یک بلاک چین ترکیبی معمولاً در آن شبکه تأیید می‌شود. اما کاربران همچنین می‌توانند آن را در بلاک چین عمومی منتشر کنند تا تأیید شود. بلاک چین‌های عمومی هش را افزایش می‌دهند و گره‌های بیشتری را برای تأیید، درگیر می‌کنند. این امر امنیت و شفافیت شبکه‌ی بلاک چین را افزایش می‌دهد.

مزایای بلاک چین خصوصی

سرعت؛ معاملات خصوصی بلاک چین در مقایسه با بلاک چین‌های عمومی با سرعت بیشتری انجام می‌شود. این بدان معناست که نرخ تراکنش در ثانیه (TPS) در مورد بلاک چین خصوصی بیشتر است. این موضوع به این دلیل است که تعداد نود‌های محدودی در یک شبکه‌ی خصوصی در مقابل یک شبکه عمومی وجود دارد. این روند اجماع یا تأیید معامله توسط همه‌ی نودهای یک شبکه را محکم می‌کند. همچنین‌، سرعت افزودن تراکنش‌های جدید در یک بلوک سریع است. بلاک چین‌های خصوصی می‌توانند معاملات را با نرخ حداکثر هزاران یا صد هزار TPS در یک بار تسهیل کنند.

مقیاس پذیری؛ بلاک چین‌های خصوصی بسیار مقیاس‌پذیر هستند. یعنی شما می‌توانید متناسب با نیاز خود اندازه‌ی بلاک چین خصوصی خود را انتخاب کنید. به عنوان مثال‌، اگر سازمانی وجود داشته باشد که فقط به ۲۰ نود در بلاک چین نیاز داشته باشند‌، می‌توانند به راحتی ۲۰ نود خود را انتخاب کرده و بلاک چین خود را تنظیم نمایند. پس از گسترش‌، در صورت نیاز به افزودن نودهای بیشتر‌، به راحتی می‌توانند این کار را انجام دهند. این کموضوع بلاک چین‌های خصوصی را بسیار مقیاس پذیر می‌کند زیرا به سازمان امکان انعطاف‌پذیری برای افزایش یا کاهش اندازه‌ی شبکه خود را بدون تلاش زیاد می‌دهد.

نیاز به اعتماد سازی دارد؛ تا آنجا که به بلاک چین عمومی مربوط می‌شود‌، این کتاب مانند دفتر حساب کل متن باز است. این امر امنیت و قانونی بودن هر کاربر را تضمین می کند. در حالی که‌؛ در یک شبکه خصوصی‌، شرکت کنندگان یا نودهای محدود در یک شبکه محدود حضور دارند. به خصوص در داخل سازمانی که همکاران یکدیگر را می‌شناسند. آن‌ها برای انتقال اطلاعات محرمانه درون یک شبکه باید اعتماد سازی کنند.

مزایای بلاک چین عمومی

قابل اعتماد بودن، بر خلاف بلاک چین خصوصی‌، دو نود یا شرکت کننده نیازی به نگرانی در مورد صحت دیگری ندارند. به عبارت دیگر‌، آن‌ها نیازی به شناختن یا اعتماد به سایر نودها ندارند زیرا روند اثبات کار اطمینان می‌دهد که در معاملات تقلبی صورت نگرفته است. بنابراین‌، بدون احساس نیاز به اعتماد به نود‌های فردی‌، می‌توان کورکورانه به بلاک چین‌های عمومی اعتماد کرد.

امنیت؛ به همان تعداد شرکت کننده یا نود در یک شبکه‌ی عمومی وجود دارد که آن را به یک شبکه امن تبدیل می‌کند. هرچه شبکه بزرگ‌تر باشد‌، توزیع سوابق بیشتر و هک کردن کل شبکه برای هکرها دشوارتر است. علاوه بر این‌، هر نود تأیید معاملات و اثبات کار را انجام می‌دهد. با توجه به این روش‌ها و روش‌های رمزنگاری، بلاک چین عمومی بسیار ایمن‌تر از بلاک چین خصوصی است.

متن باز بودن و شفافیت؛ بلاک چین عمومی متن باز است و داده‌ها برای همه‌ی نودهای شرکت کننده شفاف هستند. یک نسخه از سوابق بلاک چین یا دفتر دیجیتال در هر نود برای دسترسی مجاز است. این موضوع باعث می‌شود کل سیستم بلاک چین کاملاً متنباز بوده و شفاف باشند. هیچ کس نمی‌تواند یک تراکنش جعلی را نشان داده یا یک معامله‌ی انجام شده را پنهان نماید زیرا هر نود در هر زمان مشخص یک نسخه‌ی به روز شده از پایگاه داده را دارد.

بلاک چین خصوصی یا عمومی ؛ کدام یک بهتر است؟

ما قبل از صدور حکم نهایی‌، دو نوع اصلی بلاک چین یعنی بلاکچین خصوصی و عمومی را کاملاً بررسی کرده‌ایم. بلاک چین عمومی و خصوصی تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند که این تفاوت‌ها ذکر شده‌اند. با این حال‌، تفاوت‌های اصلی در زمینه‌ی امنیت‌، مقیاس پذیری و شفافیت نهفته است. از یک طرف‌، جایی که ممکن است یک شبکه خصوصی چندان قابل اعتماد به نظر نرسد‌، می‌توانید به طور کامل برای یک سیستم اجماع دست نخورده (اثبات کار) به یک شبکه عمومی اعتماد کنید.

به طور خلاصه‌، بلاک چین عمومی در در بین بلاک چین‌های نامبرده تا به امروز بهترین عملکرد را از خود به جای گذاشته است.بلاک چین عمومی با امنیت فوق‌العاده‌ای که دارد شانس هک شدن سیستم را توسط هکرها تقریبا به صفر رسانده است. علاوه بر این‌، شفافیت داده‌های موجود را ارائه می‌دهد زیرا هر نود به داده‌های ذخیره شده در بلاک چین دسترسی برابر دارد. یکی از نمونه‌های بسیار موفق بلاک چین عمومی‌، در سیستم ارز دیجیتال  بیت کوین است.

خلاصه

در پایان‌، ما می خواهیم شما از درک خود استفاده کنید و تصمیم بگیرید کدام یک از بلاک چین‌ها می‌توانند شما را در رسیده به اهدافتان یاری نمایند. اگر شما عضوی از یک شبکه بلاک چین عمومی هستید‌، تنها کاری که باید انجام دهید این است که دانش کاملی در مورد نحوه‌ی کار بلاک چین عمومی برای انجام فعایت‌های هوشمندانه در آینده را داشته باشید.ل