ارزهای دیجیتال ممکن است، به احتمال زیاد، گام بزرگ بعدی در تکامل اینترنت باشند؛ هرچند، به طرز حیرت‌انگیزی پیچیده‌اند. بنابراین، ارزیابی جریان اخبار و سایر ملزومات دانشی و تکنیکی برای سرمایه‌گذاران بالقوه دشوار و پیچیده است. غیراز این داشتن اطلاعات عمومی ابتدایی در این حوزه بسیار اهمیت دارد و شاید باید گفت نقطه شروع دانستن مباحث و مبانی ابتدایی کار است. پس با هم نگاهی می‌کنیم به برخی از این مفاهیم و دانستنی‌های مهم، در رابطه با رمزارز، صرافی ارز دیجیتال و مقوله کارمزد.
فهرست
ارز دیجیتال چیست؟
ارزهای دیجیتال دارایی‌های دیجیتالی هستند که ارزش آنها به عرضه و تقاضا بستگی دارد. به بیان بهتر، ارز دیجیتال یک رمزارز کریپتوگرافی (Cryptography) شده‌است که یک به عنوان یک روش جایگزین برای پرداخت در حال گسترش یافتن در جوامع امروز ماست. رمز ارزها، با استفاده از الگوریتم‌های رمزگذاری ایجاد می‌شوند و دنیای پیچیده‌ای را می‌سازند که آینده‌ی همه‌ی ما را رقم خواهد زد. روی هم رفته، استفاده از فناوری‌های رمزگذاری به این معناست که ارزهای دیجیتال هم به عنوان ارز و هم به عنوان یک سیستم حسابداری مجازی عمل می‌کنند.
دانستن دانش و سواد کافی در این رابطه، بخش قابل توجهی از الزام زندگی ما در آینده‌ای نه چندان دور است. پس باز کن دکان که وقت یادگیری است!
در کل، روش‌های مختلفی برای سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال وجود دارد و تقریبا همه چیز به اهداف شما و شناخت شما از بازار بستگی دارد. از سرمایه‌گذاری غیرفعال تا تجارت روزانه از طریق کارمزد شبکه یا سهام، میتوانید قابلیت‌های خود را محک بزنید و درآمدزایی کنید. اما برای شروع باید بدانید صرافی ارز دیجیتال چیست؟
صرافی ارز دیجیتال چیست؟
اگر می‌خواهید ارزهای رمزنگاری شده یا دیجیتالی خرید و فروش کنید، باید از یک پلتفرم‌رمزنگاری یا «صرافی» ارز دیجیتال استفاده کنید. این سرویس‌ها از همان شکل پلتفرمی استفاده می‌کنند که به شما امکان خرید سهام در بورس را می دهد، با این تفاوت که اینجا امکان تبادل ارزهای مجازی را به شما می‌دهند. بیت کوین، اتر، دوج کوین یا هر‌آنچه بخواهید. در ادامه مطلب ما به شما کمک می کنیم تا بهترین پلتفرم یا صرافی را برای نیازهای خود پیدا کنید.
انواع صرافی ارز دیجیتال
سه نوع صرافی وجود داردند: متمرکز (CEX)، غیرمتمرکز (DEX) و ترکیبی (HEX). در این بخش به معرفی هر سه مدل صرافی‌های رمزارز می‌پردازیم.
صرافی‌های متمرکز ارزهای دیجیتال (CEX)
صرافی‌های رمزارزِ متمرکز شناخته شده‌ترین و پرکاربردترین صرافی‌ها به‌شمار می‌روند؛ حتما تا حالا اسامی‌شان هم به گوشتان خورده است: بایننس، کوین‌بیس و بیت‌بای، برخی از شناخته‌شده‌ترین پلتفرم‌های صرافی کریپتوی غیرمتمرکز، مخصوص خرید و فروش کریپتو هستند. نقش آنها این است که به شما امکان دسترسی به معامله با رمزارزها را بدهند.
خلاصه، این پلتفرم‌ها به‌عنوان «متمرکز» شناخته می‌شوند، زیرا شامل یک واسطه‌اند؛ چون این صرافی‌ها سهام‌محورند و به عنوان یک شرکت یا هولدینگ تجاری فعالیت می‌کنند.
CEXها تابع مقررات کشوری هستند که در آن مستقرند و فرآیندهای امنیتی متمرکز مانند KYC (فرآیند احراز هویت) را اجرا و پیاده‌سازی می‌کنند. این چارچوب نظارتی سطح امنیت خوبی را فراهم می‌کند و تا حدی دلیل موفقیت CEXها را در جذب سرمایه گذاران تازه کار توضیح می‌دهد.
صرافی بایننس در حال حاضر در سال ۲۰۲۳ همچنان در صدر جدول بهترین صرافی متمرکز قرار دارد. بعد از آن، صرافی کوین‌بیس (CoinBase) و کاراکن (Kraken) هستند. این صرافی‌ها از نظر کارمزد، تعداد رمزارز پشتیبانی شده و خدمات اضافی مانند وام دهی و سهام عالی هستند و یک پلتفرم مناسب برای هر کسی که به دنبال خرید، فروش، قرض گرفتن و کسب ارز دیجیتال است، فراهم می‌کنند.
در ایران مرسوم‌ترین شکل صرافی، صرافی های متمرکز هستند که به دو شکل Over The Counter یا OTC و Peer to Peer یا P2P فعالیت می‌کنند. در مقاله تفاوت صرافی OTC و P2P چیست؟ میتوانید بیشتر در این مورد مطالعه کنید
صرافی‌های غیرمتمرکز ارز دیجیتال (DEX)
صرافی‌های غیرمتمرکز کریپتو نیز برای دسترسی به کریپتوها استفاده می‌شوند؛ DEX بخشی اساسی از اکوسیستم ارزهای دیجیتال است که به کاربران اجازه می‌دهد تا دارایی‌ها را به سادگی و بدون لایه‌های اعتماد معامله کنند.
این عملیات “زنده” با استفاده از قراردادهای هوشمند امکان پذیر است. این اصطلاح فنی بخشی از اصطلاحات مالی غیرمتمرکز (به نام DeFi) به‌شمار می‌رود. به بیان ساده، «قرارداد هوشمند» یک برنامه رایانه‌ای است که امکان اجرای خودکار یک عمل را فراهم می‌کند، مثل مبادله رمزارز. این قراردادهای هوشمند بیشتر بر روی بلاک چین اتریوم اجرا می‌شوند. نکته اضافی اینکه Uniswap شناخته شده ترین صرافی غیرمتمرکز است.
در یک تحلیل فنی و نهایی باید بدانید که این نوع صرافی‌ها کمی پیچیده‌تر رفتار می‌کنند و خیلی وابسته به استخرهای نقدینگی‌‌شان ارزیابی می‌شوند. همچنین، ارز پایه در شبکه غیرمتمرکز فیات نیست پس مجبورند از رمز ارزهای دیگری مثل اتریوم برای حفظ ارزش توکن‌هایشان استفاده کنند. درکنار این، به این توکن کمک می‌کنند تا با پایدار شدن دارایی‌هایی که داخل صرافی وجود دارد یک زنجیره‌ی ارزش بیافرینند. اما چرا باید از این مدل صرافی بهره برد؟
چرا باید از صرافی‌های غیرمتمرکز استفاده کرد، کدام DEX بهتر است؟
حفظ حریم خصوصی کاربر برخلاف پلتفرم‌های متمرکز که معمولاً از شما می‌خواهند هویت خود را تأیید کنید، اجازه دسترسی مستقیم بدون تأیید هویت را می‌دهند.
PancakeSwap یکی از بهترین DEX ها برای مبتدیان است و تجربه کاربری سریع و آسانی را ارائه می‌دهد. شما در واقع میتوانید توکن‌ها را در چند ثانیه معامله کنید. مانند DeFi Swap، PancakeSwap در کانال BNB میزبانی می‌شود و از سپتامبر ۲۰۲۰ در حال اجرا است. علاوه بر این، یونی‌سوآپ هم هست که قطعا یکی از قدرتمندرین صرافی‌های غیرمتمرکز محسوب می‌شود و در جای خود باید به آن پرداخت.
در کشور ما، به دلیل خلأ های قانونی که هنوز به درستی پر نشده اند این مدل از صرافی ها هنوز اجازه فعالیت ندارند و برای تجربه کردن این شیوه از معاملات باید از یونی سوآپ (UniSwap) استفاده کنید، که خب نمونه های دیگری هم دارید مثل پنکیک‌سواپ (PancakeSwap). برای آشنایی با صرافی یونی سوآپ می توانید به مقاله مرتبط با این موضوع در وبلاگ توایکس بروید و بیشتر بدانید.
صرافی ارز دیجیتال ترکیبی
CEX مانند DEX دارای مزایای غیرقابل انکاری است، اما محدودیت هایی نیز دارد. برای مثال CEX شامل ردیابی KYC (احراز هویت) می‌شود. این فرآیند شناسایی می‌تواند سرمایه‌گذاران خاصی را که نیاز به معامله ناشناس دارند، دلسرد کند. مشکلات دیگری نیز در رابطه با صرافی‌های غیرمتمرکز وجود دارد.
تمام هدف HEX یا صرافی‌های ترکیبی همین است که بر این مشکلات غلبه کند؛ صرافی‌های کریپتو هیبریدی یا ترکیبی به طور موثری مزایای CEX و DEX را، علاوه بر پر کردن کاستی‌های آنها، ترکیب می‌کنند. به عبارت دیگر، کاربران کنترل کامل دارایی‌های خود را در صرافی هیبریدی دارند درست مانند CEX. تمام این‌ها را اضافه کنید به این واقعیت که در اینجا مسیر بدون اینکه از فقدان تجربه خوب کاربر و شهودی بودن پلتفرم DEX رنج ببرد، اتفاق می‌افتد. سرمایه‌گذاران نیز از حریم خصوصی و امنیت DEX ها سود می‌برند.
با این حال، تعداد کمی از صرافی های ارز دیجیتال دارای یک سیستم ترکیبی داخلی هستند که به شما امکان می دهد ارز دیجیتال را با فیات مبادله کنید و بالعکس. Qurrex یک پلتفرم بلاک‌چین است که قول می‌دهد چشم انداز مبادلات ارزهای دیجیتال را تغییر دهد و این امر را امکان پذیر کند.
نکته آخر اینکه مبادلات ترکیبی نسبتاً جدیدند؛ و این واقعیت را توضیح می‌دهد چرا HEX ها هنوز حجم لازم را برای تبدیل شدن به پلتفرم‌های ضروری برای خرید و فروش دارایی‌های دیجیتال را ندارند. اما شاید این مدل در آینده نقش مهمی را در ارزهای دیجیتال بازی کند.
فرآیند ثبت‌نام در صرافی‌های ارز دیجیتال متمرکز
براساس داده‌های مطالعات انجام شده، ارزهای دیجیتال در دنیا به طور فزاینده‌ای در حال محبوب شدنند، به طوری که بیش از ۱۰ درصد مردم کشورها در حال حاضر در این صنعت سرمایه‌گذاری می‌کنند.
مراحل احراز هویت و خرید رمزارز به صورت زیر انجام می‌شود:
- در صرافی یک حساب کاربری ایجاد کنید؛
- فرآیند تأیید و احراز هویت را کامل کنید—برای صرافی DEX این مرحله نیازی نیست؛
- واریز وجه را انجام دهید؛
- ارز دیجیتالتان را خرید کنید؛
- رمزارز خود را به یک کیف پول شخصی منتقل کنید.
نکته اضافی اینکه در صرافی‌های CEX مانند بایننس یا کوکوین شما میتوانید بدون احراز هویت تا ۱۰۰ هزار دلار در ماه برداشت کنید و یا ۲۰ هزار دلار در روز گردش مالی داشته باشید.
در همین رابطه در صرافی TwoX همه چیز به گونه‌ای طراحی شده تا سادگی استفاده و خرید به گونه‌ای صورت گیرد که هرکسی بتواند با سرعت و به روشی امن با دنیای کریپتو، جذاب و بالقوه پرسود، دوستی خود را شروع کند. از مزایای این صرافی این است که بدون تکمیل احراز هویت و فقط با وارد کردن شماره همراه خود، امکان واریز نامحدود کوین و تا سقف ۱۰ هزار دلار به شما امکان برداشت ماهانه می دهد. در این لینک میتوانید سطوح کاربری توایکس را یک بار دیگر مرور کنید تا چیزی از قلم نیوفتاده باشد.
خرید و فروش ارز دیجیتال
خرید و فروش از طریق صرافی‌های P2P یکی از بهترین روش‌های خرید و فروش ارز دیجیتال است؛ شما از طریق بایننس میتوانید از مسیرهای کاربر به کاربر در بیش از ۱۸۰ کشور جهان خرید و فروش داشته باشید. یکی از عیب های بزرگ صرافی‌های P2P کارمزد بالای نقل و انتقالات رمزارز نسبت به مدل OTC است. همچنین سرعت انجام معاملات بسیار کند در مقایسه با صرافی‌های OTC صورت می‌گیرد.
کارمزد بالا و کند بودن جریان معاملات در P2P ها در قیاس با صرافی های OTC، باعث محبوب شدن صرافی های OTC در ایران شده اند.
امنیت صرافی‌های ارز دیجیتال
صرافی‌ها از بخشی از دارایی‌های کاربران خود برای ایجاد «استخر نقدینگی»، که برای عملکرد پلتفرمشان ضروری است، استفاده می‌کنند. این موضوع باعث پایین آمدن امنیت صرافی‌های ارز دیجیتال متمرکز و غیر متمرکز می‌شود. پلتفرم های جدیدی در حال ظهور است که می‌تواند امنیت بهتری را با کنارگذاشتن این استخرهای نقدینگی ایجاد کنند. این کار از طریق استراتژی‌های زیر صورت می‌گیرد:
- تفکیک بین وجوه شرکت و کاربر؛
- مشارکت‌های استراتژیک با ارائه دهندگان نقدینگی در زمان واقعی خارجی برای اطمینان از نقدینگی مطلوب در هر زمان؛
- قدرت تصمیم گیری کاربران در انتخاب دارایی‌های دیجیتال فهرست شده در پلتفرم.
تمام موارد بالا به تامین نقدینگی و حفظ امنیت استخرهای نقدینگی در صرافی‌های منجر می‌شود. در ایران هم به دلیل نبود قوانین متقن در حوزه رمز ارز، برای انتخاب صرافی طبیعتا با مشکل مواجه خواهید شد. در این رابطه و برای مقایسه بهتر و شروع معاملات خود می توانید به مقاله بهترین صرافی های ایرانی مراجعه کنید.
در خصوص صرافی‌های خارجی باید دقت کنید که پروتوکل‌های امنیتی این صرافی چیست؟ صرافی FTX در این زمینه اشتباهات جدی داشت و کار را برای خود و کاربرانش بسیار سخت کرد. FTX رمز‌ارزهای خرید شده توسط کاربران را به والت کاربر انتقال نمی‌داد و در استخر نقدینگی خودش نگه می‌داشت که در نهایت موجب از دست رفتن دارایی بسیاری از کاربران این صرافی به ظاهر معتبر گشت. در صرافی توایکس با تفکیک بین وجوه شرکت و کاربر، شما امکان ذخیره دارایی خود در کیف‌پول های اختصاصی را دارید.
کارمزد صرافی‌های ارز دیجیتال
شما برای استفاده از خدمات صرافی‌ها باید کارمزد یا فی لازم را بپردازید. این از یک صرافی تا صرافی دیگر متفاوت است و درواقع، یک مزیت رقابتی محسوب می‌شود اگر یک صرافی رمز ارز کارمزد صفر باشد. بیشتر صرافی‌ها کارمزد‌های خود را به گونه‌ای طراحی می‌کنند که کاربران مجبور شوند تراکنش‌های سنگین‌تری را انجام دهند. این شامل نقد‌کردن و ریالی کردن دارایی شما به دست صرافی ایرانی هم می‌شود، اما روی هم رفته شما با شش کارمزد مواجهید:
- کارمزد شبکه: هر رمز ارز بسته به تصمیمات موسسان از شبکه های متعددی برای سهولت انتقال پشتیبانی می‌کند. صرافی توایکس با پشتیبانی از شبکه های ۳۶۰ رمزارز، بیش از ۲۰۰ شبکه انتقال رمزارز را پشتیبانی می‌کند و این کار را برای کاربران توایکس آسوده کرده است. برای مشاهده کارمزد و تعداد شبکه های پشتیبانی هر کوین به صفحه کارمزدها در صرافی توایکس سری بزنید.
- کارمزد تبدیل: هر صرافی بسته به استراتژی خود کارمزد های متفاتی برای تبدیل دارایی از کاربر دریافت می کنند. در صرافی توایکس شما با پرداخت تنها ۰.۱ درصد کارمزد امکان تبدیل و معامله ۳۶۰ رزم ارز را در ثانیه دارید.
- کارمزد صرافی: به طور نسبی فعالیت در صرافی های P2P طالب پرداخت کارمزد بیشتری است. اما در صرافی های OTC این کارمزد پایین‌تر است. باید اضافه کرد در توایکس کارمزد پایه ریال در معاملات صفر است.
در مقایسه دو شکل مرسوم صرافی در ایران، شما برای استفاده از صرافی های P2P باید کارمزد های زیادی پرداخت کنید. در مقابل مقدار کارمزد در صرافی های OTC ناچیز است و سرعت خوب معاملات به شما کمک می کند معاملات روزانه خود را در کسری از ثانیه انجام دهید.
جمع بندی
دنیای کریپتو آینده جهانی است که در آن به سر می‌بریم. در ایران با توجه به قوانین سخت‌گیرانه داخلی و تحریم های خارجی، عرصه برای کار در این حوزه به خودی خود دارای پیچیدگی هایی است. همانطور که پیش از این به آن اشاره شد، صرافی های داخلی مدل متمرکز در دو شکل OTC و P2P در داخل فعالیت می‌کنند ، صرافی های P2P با شبیه ساز بازار های معاملاتی امکان خرید و فروش بدون واسطه را فراهم می‌کنند اما با کارمزد های بالا و کندی در معاملات و همینطور پیچیدگی های کار با این مدل از صرافی ها، فعالیت با آن ها دشواری هایی دارد. در مقابل صرافی های OTC مانند توایکس با فراهم کردن سرعت بالای نقدشوندگی و تسویه آنی در کنار کارمزد ناچیز، کار را برای تازه واردها و کسانی که معاملات روزانه دارند، راحت کرده است. شما میتوانید با ثبت‌نام در توایکس از امکاناتی نظیر کیف‌پول های اختصاصی و معاملات ۳۶۰ رمزارز محبوب بازار بهره‌مند شوید.
