انسان ها همیشه خودکفا نیستند و ما نمیتوانیم در انزوا زندگی کنیم. به عبارت دیگر، ما به چیزهایی نیاز داریم که دیگران فراهم میکنند و در مقابل ما هم چیزهایی را فراهم میکنیم که انسانهای دیگر نیاز دارند. برای این کار ما انسانها اوایل با تهاتر کالا (معاوضه کالا) و معامله پایاپای کار را پیش میبردیم اما رفته رفته یادگرفتیم روشهای دیگری را پس از عصر حجر و ظهور کشاورزی به کار ببندیم. در این مقاله از آکادمی توایکس همراه ما باشید.
ظهور عصر کشاورزی
با گذشت زمان، ما آدمها دیگر غارنشین نبودیم که به شکار و جمع آوری غذا متکی باشیم. پس کشاورزی را شروع کردیم؛ کشاورزی یک تغییر عمده در تمدن بشری بود. ما بالاخره توانستیم در یک مکان مستقر شویم و غذای خودمان را پرورش دهیم. ما حتی یاد گرفتیم که حیوانات را اهلی کنیم، بنابراین نیازی به شکار برای غذا نداشتیم.
به مرور وقتی یکجا نشین شدیم و جامعه را تشکیل دادیم اتفاق جالبی افتاد، خواستههای ما بیشتر شد و کارمان تخصصی شد. در این دوره مردم کالاها و خدمات خود را مستقیماً با یکدیگر مبادله میکنند (به یاد داشته باشید ارز هنوز اختراع نشده است).این سیستم مبادلهای یا تهاتر کالا نامیده میشود. ایده اصلی در شکل گیری این روش اعتماد متقابل بود.
ظهور کالا-پول (Commodity Money)
همانطور که ممکن است حدس زده باشید، بسیاری از مشکلات ذکر شده در بالا با استفاده از یک کالای پرمصرف که همیشه مورد تقاضا است و میتواند با کالاهای دیگر مبادله شود قابل حل است؛ مثلا رومیها از نمک استفاده میکردند. نمک به راحتی قابل تقسیم شدن است، فاسد شدنی نیست پس برای مدت طولانی قابلیت ذخیرهسازی دارد، از نظر کمیت محدود است (در آن زمان تولید آن پرهزینه و کار فشرده بود) و به طور گسترده توسط همه مصرف میشود.
در این مورد هم ایده و تکیهگاه افراد اعتماد متقابل بود که معاملات را ممکن میکرد.
مشکلات کالا-پول
این یک سیستم خوب است و بر اساس سیستم مبادله ای موجود است. با این حال محدودیت های خود را دارد:
- مسائل مربوط به ذخیره سازی: برخی از اشکال پول کالا مانند گاو، به سختی در یک مکان ذخیره می شوند. آنها همچنین باید نگهداری شوند (تغذیه و آب داده شود) و نمی توان آنها را به طور غیرفعال ذخیره کرد. برخی از اشکال پول کالا مانند پوسته های گاو شکننده هستند و باید با دقت ذخیره و حمل شوند.
- حمل و نقل دشوار در مسافت های طولانی: مشکلی که در تجارت جهانی پیش میآمد.
- عدم پذیرش جهانی: مشکل اصلی این شکل از پول این است که مورد پذیرش جهانی نیست. اقلیمهای مختلف به طرق مختلف بر فسادپذیری کالاهای مختلف تأثیر میگذارند و مکان های جغرافیایی مختلف سطوح مختلفی از کمبود را برای کالاهای مختلف دارند. برای مثال نمک در رم (جایی که کمیاب بود) ارزشمند بود، اما در تجارت با هند بی فایده بود زیرا هند کشوری سرشار از نمک است.
- فسادپذیری: برخی از اشکال پول کالا، مانند گاو و اقلام غذایی (برنج، تنباکو، شکر و غیره)، به مرور زمان خراب می شوند یا توسط آفات آسیب می بینند و ارزش خود را از دست میدهند.
برای حل این مشکلات، پولهای فلزی (مسکوکات) اختراع شدند که مشکلات خاص دیگری داشتند از جمله حملونقل و جابهجایی و همچنین امکان به سرقت رفتن.
پول کاغذی (Paper Money)
پس از فراز و فرودهای بسیار زیاد کالا پول و ارزهای فلزی، پول کاغذی توسط چینی ها اختراع شد. در آن زمان در چین، واحد پول رسمی دولتی یک سکه مسی بود که سوراخی مربعی در وسط آن طراحی کرده بودند، بنابراین مردم می توانستند آنها را مثل تسبیح توسط یک نخ به هم وصل کنند.
بازرگانان ثروتمند استفاده از این رشتههای سنگین سکهها را دشوار میدانستند، بهویژه برای معاملات بزرگ – بنابراین سکههای خود را نزد یک فرد مورد اعتماد میسپردند که موجودی آنها را در دفتر ثبت میکرد و سفتههای کاغذی صادر میکرد، که سپس از این طریق میتوانستند از آن به عنوان ارز استفاده کنند. هنگامی که دارنده نهایی سفته آن را به نماینده برمیگرداند، نماینده سکهها را به او پس میدهد.
در نهایت، امپراتوران چینی آن زمان به مزایای اقتصادی داشتن یک ارز کاغذی (سهولت انتشار، حمل آسان و غیره) پی بردند و در نهایت یک استاندارد ارز کاغذی سراسری با پشتوانه طلا یا نقره ایجاد کردند. اسکناس دارای نوشتهای هشدارآمیز بود که ارزش آن را نشان میداد و تذکر می داد که جعل این اسکناس مجازات اعدام در پی دارد. در نهایت حتی این روش هم بر مبنای یک اعتماد به یک مرکز شکل گرفت و بدون این اعتماد پول کاغذی فاقد اعتبار میشد.
مشکلات ظهور پول کاغذی
تمرکز در تولید و اقتصاد از مسیر پول کاغذی مشکلات زیادی را بهوجود آورد. مهمترین عیب این است که این پول ارزش ذاتی ندارد. به طور دقیق تر، کاغذ اسکناس مانند سکههای طلا و نقرهی عصر قدیم با ارزش ذاتی که نمایندگیاش میکند نسبتی ندارد. به همین دلیل چاپ آن در اقتصاد بی ثباتی ایجاد میکند.
از طرف دیگر با چاپ بیرویهی پول کاغذی تورم ایجاد میشود که بزرگترین مسئلهای این گونه از پول و ارز رایج یک جامعه است.
ظهور ارزهای دیجیتال و مشکلات اولیه
بعد از ظهور اینترنت و شبکه جهانی اطلاعات، مردم میخواستند یک ارز کاملا دیجیتال داشته باشند. ۱۲ سال قبل از بیت کوین چندین تلاش انجام شده است، برای مثال E-gold.
ایجاد یک ارز دیجیتال منحصر به فرد در دنیای دیجیتال یک مشکل ذاتی دارد که آن هم دوباره خرج کردن است. به عنوان مثال، اگر من یک دلار فیزیکی به شما بدهم یک دلار از دست داده ام و شما آن را به دست آورده اید اما اگر فایلی را برای شما ایمیل کنم آن فایل را دارید و من هم یک کپی مشابه دارم. در این روش هنوز ما متکی به ایدهی اعتماد متقابل بودیم که بیت کوین در اینجا ظهور کرد.
برای آشنایی بیشتر با بیت کوین می توانید مقاله بیت کوین چیست؟ را مطالعه کنید.
بیتکوین وارد میشود
بیت کوین (BTC) یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز است که مشکل دوباره خرج کردن را با استفاده از بلاک چین و سیستم اثبات کار حل کرد و امروزه در همه جا رایج است.
در شبکه بیت کوین بر خلاف سیستمهای پرداخت سنتی، مشکلی در رابطه با اینکه کدام تراکنش معتبر است و کدام تراکنش معتبر نیست وجود ندارد. بنابراین برای حل و فصل اختلافات نیازی به مراجع یا داوران مورد اعتماد نیست، یعنی نیازی به طرف سوم در یک معامله وجود ندارد. اگر تراکنش در یک بلوک در بلاک چین گنجانده شود معتبر است، چون پول کاغذی به دست حکومت مرکزی اداره میشود و مرکز گراست برخلا کریپتو که اینطور نیست و نامتمرکز محسوب میشود. رمز ارزها توسط یک فرد، موسسه یا هیچ مرجع دیگری کنترل نمیشود، در عوض توسط فناوری بلاک چین مدیریت میشود و توسط همه کاربران آن در شبکه تأیید میشود.
در یک نگاه کلیتر،خدمات مالی غیرمتمرکز (DeFi) میتواند جایگزین بانکها و سیستمهای مالی متعارف شود. ارز دیجیتال ممکن است به راحتی جایگزین پول نقد به عنوان ذخیره ثروت وسیله تجارت محسوب گردد.
برای آشنایی بیشتر با DeFi مقاله دیفای یا امور مالی غیرمترکز چیست؟ را مطالعه نمایید.
کلام آخر
در این مطلب به ظهور و تکامل ارز و وجه رایج در جوامع انسانی و اختراع ارز دیجیتالی پرداختیم. شما میتوانید همین الان با ایجاد یک حساب کاربری در صرافی ارز دیجیتال توایکس وارد معاملات رمز ارزها شوید و از نوسانات بازار کسب درآمد کنید. توایکس با امکان تبدیل آنی رمز ارز به ریال و دریافت از طریق شبا میتواند بهترین گزینه برای همه کسانی باشد که میخواهند آیندهای دیجیتالی و مرفه را تجربه کنند.